چرا حکومت ایران با دیانت بهایی مشکل دارد؟
دیانت بهایی، دینی جهانی است که در قرن نوزدهم میلادی توسط بهاالله در ایران بنیانگذاری شد. هرچند این دین از دل جامعه ایرانی برخاسته است، اما از زمان پیدایش تاکنون، همواره با مخالفت و سرکوب از سوی حکومتها و جریانهای مذهبی رسمی در ایران مواجه بوده است.
جمهوری اسلامی ایران نیز این روند را ادامه داده و حتی تشدید کرده است. در این مقاله به بررسی علل اصلی این مخالفت میپردازیم:1. تعارض با قرائت رسمی از اسلام
یکی از اصلیترین دلایل مخالفت حکومت ایران با دیانت بهایی، تعارض آن با قرائت رسمی شیعه اثناعشری است که مبنای ایدئولوژیک جمهوری اسلامی را تشکیل میدهد. بهاییان به پیامبری پس از پیامبر اسلام معتقدند (یعنی بهاالله را پیامبر میدانند)، در حالیکه اسلام ناب محمدی (بر اساس تفسیر شیعه) ختم نبوت را اصل مسلم میداند. این دیدگاه بهاییان، از نگاه علمای شیعه، نوعی بدعت یا حتی ارتداد تلقی میشود.
2. غیرسیاسی بودن و استقلال از ساختارهای حکومتی
دیانت بهایی، طبق اصولش، دخالت در سیاستهای حزبی و حکومتی را منع میکند. این عدم وابستگی و خودداری از مشارکت در ساختار قدرت، حکومت ایران را نسبت به آنان مشکوک کرده است. از دید حکومت، گروهی که خود را از نظام رسمی کشور جدا نگه میدارد، میتواند بالقوه تهدیدی برای ثبات تلقی شود، بهویژه اگر ساختار اداری مستقل و جهانی نیز داشته باشد.
3. ادعاهای امنیتی و توهم توطئه
یکی از اتهامات رایج که علیه بهاییان در ایران مطرح میشود، ارتباط با "دشمنان خارجی" و "جاسوسی برای اسرائیل" است. دلیل این ادعا آن است که مرکز جهانی بهاییان در شهر حیفا در اسرائیل واقع شده است. با آنکه این مکان در زمان تأسیس در سرزمین تحت کنترل امپراتوری عثمانی قرار داشت و پیش از تشکیل دولت اسرائیل بنا شده بود، اما جمهوری اسلامی این مسأله را دستاویزی برای اتهامات امنیتی علیه پیروان این دین قرار داده است.
4. رقابت در مشروعیت و حقیقتطلبی دینی
از آنجا که دیانت بهایی مدعی ارائه راهحلهایی برای مشکلات جهانی، ترویج صلح، برابری جنسیتی، آموزش و وحدت بشری است، میتواند در میان برخی افراد و اقشار تحصیلکرده بهعنوان گزینهای معنوی جذاب مطرح شود. این امر میتواند چالشبرانگیز برای مشروعیت انحصاری دینی حکومت باشد، بهویژه وقتی نظام دینی حاکم با بحران مشروعیت و نارضایتی اجتماعی روبهرو است.
5. پیشینه تاریخی خصومت
تاریخ مخالفت با دیانت بهایی در ایران به پیش از جمهوری اسلامی بازمیگردد و ریشههای اجتماعی، مذهبی و سیاسی دارد. از زمان قاجار تا پهلوی، بهاییان در مقاطع مختلف مورد تبعیض یا سرکوب قرار گرفتهاند. جمهوری اسلامی این روند را با شدت بیشتر ادامه داده، با مصادره اموال، محرومیت از تحصیل، بستن مشاغل، تخریب اماکن مقدس بهاییان و حتی اعدام برخی از اعضای آن.
جمعبندی
مخالفت حکومت ایران با دیانت بهایی، ترکیبی از عوامل دینی، سیاسی، امنیتی و تاریخی است. در نظامی که هویت خود را بر مبنای مذهب شیعه بنا کرده، هر نوع دگراندیشی دینی، بهویژه اگر سازمانیافته و مستقل باشد، نوعی تهدید محسوب میشود. دیانت بهایی، با ویژگیهای خاص خود، نهتنها از نظر عقیدتی، بلکه از منظر اجتماعی و ایدئولوژیک، برای جمهوری اسلامی چالشآفرین تلقی میشود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر