دخترانی که در سنین کودکی ازدواج می کنند کمتر احتمال دارد به پتانسیل کامل خود برسند. عزت نفس کودکان ازدواج کرده لگدمال شده و از بین می رود. آنها در مرحله حساس زندگی خود با جدایی از خانواده و دوستان روبرو می شوند. از آنها انتظار می رود به جای رفتن به مدرسه و بازی، نقش یک زن بالغ را ایفا کنند و خانه داری کرده و تشکیل خانواده دهند. در ادامه با برخی پیامدهای کودک همسری بیشتر آشنا می شویم:
آمار ازدواج کودکان نشان می دهد که دخترانی که تحصیلات ندارند، ۳ برابر بیشتر از دخترانی که در دبیرستان یا بالاتر تحصیل می کنند، قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می کنند. ازدواج کودکان همچنین می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی دختر برای ادامه تحصیل تأثیر بگذارد. بسیاری از دختران برای تمرکز بر مسئولیت های خانگی یا تربیت فرزندان خود مجبور به ترک تحصیل می شوند.
ازدواج اجباری کودکان پیامدهای مخربی بر سلامت و رشد دختران دارد و از نظر جسمی و روحی برای مادر شدن آمادگی ندارند. مادران نوجوان و نوزادان آنها هر دو در معرض خطر بیشتری برای مرگ در هنگام زایمان هستند. همچنین پرخاشگری کودکان در این دسته از افراد بیشتر است و ممکن است به خود و دیگران آسیب جسمانی وارد کنند.
دختران جوان نیز هنوز درک کاملی از سلامت و حقوق جنسی و باروری خود ندارند. بسیاری در نهایت با یک پسر یا مرد بزرگتر ازدواج می کنند و به سختی می توانند نیازهای خود را بیان کنند، به ویژه در مورد مسائلی مانند پیشگیری از بارداری و تنظیم خانواده. آنها همچنین بیشتر احتمال دارد که خشونت خانگی یا استثمار را حتی در چارچوب ازدواج تجربه کنند.
فقر یکی از دلایل اصلی ازدواج کودکان است و این مسئله یک پیامد متداوم است. کودکان قربانی کودک همسری فرصت رشد، یادگیری و درک کامل پتانسیل خود را از دست می دهند و بدون آموزش، آنها قادر به پایان دادن به چرخه فقر برای خود یا خانواده خود نیستند. از سوید دیگر بدون مزایای کامل شناخت اجتماعی، شهروندی و حق و حقوقشان، در معرض سوء استفاده قرار می گیرند.
از دیگر پیامدهای روانی کودک همسری می توان به احساس ضعف و سلطه، آسیب های ناشی از آزار جنسی و جسمی، اضطراب و خشونت، افسردگی و صدها آسیب دیگر اشاره کرد.
کودکان در هر سنی می توانند تحت درمان قرار گیرند تا بتوانند از طریق مشاوره خانواده و روانشناس کودک کمک بگیرند تا آنچه را که در خانه تجربه کرده‌اند را حل و فصل کنند. اما آنچه والدین اغلب انتظار دارند این است که کودکان این تجربیات را بپذیرند و با آن کنار بیایند.
با این حال، کنار آمدن با چیزهایی که ناسالم و بعضاً توهین آمیز است، برای یک رابطه سالم نیست و مطمئناً برای کودکان سودمند نیست. مشاوره ازدواج می تواند به شما در شناسایی و رسیدگی به این الگوهای رفتاری ناسالم که مشکل ساز و عادی شده اند کمک کرده و یا کودکان شما را از پیامدها و آسیب های ناشی از کودک همسری، برهاند.
معضلی به نام کودک همسری که امروزه گریبانگیر بسیاری از کشورهاست، به نوعی از ازدواج رسمی یا غیررسمی کودکان قبل از ۱۸ سالگی گفته می شود. این ازدواج نقض حقوق بشر کودکان و نوعی خشونت مبتنی بر جنسیت است که کودکی را از کودکان می رباید. ازدواج کودکان همچنین آموزش آنها را مختل می کند و آسیب پذیری را در برابر خشونت، تبعیض و سو استفاده شدت می بخشد.عوامل زیادی می تواند منجر به ازدواج کودکان یا ازدواج اجباری کودکان شوند، از ناامنی مالی یا غذایی گرفته تا هنجارهای فرهنگی یا اجتماعی. علت این موضوع هر چه که باشد، کودک همسری رشد کودک را به خطر انداخته و فرصت های او را در زندگی به شدت محدود می کند. در ادامه این مقاله با این معضل بیشتر آشنا شده و پیامدهای جسمانی و روانی آن را واکاوی می کنیم.
کودک همسری یک ازدواج قانونی یا ازدواج غیررسمی است که در آن یک یا هر دو طرف کودک زیر ۱۸ سال هستند. در حالی که ازدواج زودهنگام برای دختران بسیار بیشتر است، ازدواج پسران قبل از ۱۸ سالگی نیز در برخی کشورها غیر معمول نیست. متاسفانه در اغلب اوقات، یک دختر کوچکتر با یک پسر یا مرد بزرگتر ازدواج می کند.
ازدواج زودهنگام تقریباً در بیشتر کشورها غیرقانونی است، مثل کودک همسری در آمریکا. با این حال، قوانین ازدواج زودهنگام به ندرت در بسیاری از کشورها اجرا می شود و خانواده ها و دختران اغلب از وجود این قوانین بی اطلاع هستند و با تمام تشویق هایی که به ازدواج و تشکیل خانواده به خصوص به جوانان می شود، همیشه کودک همسری مورد نکوهش اکثریت جامعه بوده است.کودک همسری در ایران، در صورتی که کودک زیر سن بلوغ با اجازه ولی و رای دادگاه غیر قانونی نیست و به طور کلی دختران زیر ۱۳ سال و پسران زیر ۱۵ سال برای ازدواج باید اجازه پدر و یا جد پدری خود به همراه رای دادگاه را داشته باشند. هرچند بسیاری معتقدند که کودک همسری در قران ریشه عمیقی دارد اما امری غیر منطقی است اگر بنا بر حکم یک دوره تاریخی بسیار دور با شرایط و تحولات این دوره، تصمیماتی اینچنینی گرفته شود. برخی از وجود کودک همسری در اسلام سخن می گویند اما کودکی که برای ازدواج و یا طلاق (مشاوره طلاق) در حکم دادگاه اسلامی نیاز به اجازه والد خود دارد، از لحاظ عقلی و جسمی توانایی بزرگسالان را ندارد و ازدواج برای او تماما آسیب خواهد بود.
بر اساس کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد، ازدواج اجباری و زودهنگام کودکان، حق کودکان را برای محافظت در برابر اعمال مضر، سوء استفاده و حق رشد را از آنها سلب می کند. اکثر کشورها من جمله ایران نیز این کنوانسیون را تصویب کرده اند. با این حال، سن رضایت متفاوت است و اغلب کمترین سن توصیه شده برای ازدواج توسط سازمان ملل متحد ۱۸ سال تمام است.
ازدواج زودهنگام و یا همان کودک همسری در جهان عواقب مخربی برای زندگی یک کودک و به خصوص یک دختر دارد و عملاً ازدواج کودکان به دوران کودکی او پایان می دهد. دختران قبل از اینکه از نظر جسمی و روحی آماده شوند، مجبور به ورود به دنیای بزرگسالی می شوند. در اینگونه مواقع باید از بپرسید که چه زمانی به روانشناس کودک مراجعه کنیم. قطعا یک روانشناس خبره می تواند بسیار بهتر از دیگر افراد به شما کمک کند.
آنها اغلب از حقوق خود در مورد بهداشت، آموزش، ایمنی و مشارکت محروم می شوند. علاوه بر این، ازدواج منظم اغلب به این معنی است که یک دختر مجبور می شود با مردی مسن تر ازدواج کند و این خود نوعی کودک آزاری چه از لحاظ روانی و چه از لحاظ جسمی و جنسی محسوب می شود.
دخترانی که در سنین جوانی ازدواج کرده اند، با تأثیرات اقتصادی مادام‌العمر، کمتر به ادامه تحصیل می پردازند؛ اغلب منزوی هستند و آزادی آنها محدود می شود. آنها بیشتر در معرض خطر خشونت فیزیکی و جنسی و حتی خیانت هستند (مشاوره خیانت همسر) که ما به این پدید کودک آزاری می گوییم. این کودکان همچنین در معرض خطر بیشتری برای تجربه عوارض خطرناک در بارداری و زایمان، ابتلا به ایدز و اچ آی وی و خشونت خانگی هستند.
بر اساس گزارش سالانهٔ بررسی آزادی مذهبی وزارت خارجهٔ آمریکا در حال حاضر یک هزار بهایی در بازداشت، حبس‌خانگی، در انتظار صدور حکم یا احضار به دادگاه تحت فشارند.
جمهوری اسلامی سه اقلیت دینی را به‌رسمیت شناخته و می‌گوید آنها در مناسک دینی خود آزاد هستند، اما این فقط صورت ظاهری موضوع است. این گزارش درباره شیوه‌های نقض حقوق اقلیت‌هایی در ایران است که قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌گوید آنها را به‌رسمیت می‌شناسد. وضعیت درباره دیگرانی که از نظر حکومت رسمیت ندارند، خارج از بررسی این گزارش است. در این گزارش با شیوه‌های کمتر شنیده نقض حقوق ایرانیان توسط جمهوری اسلامی آشنا خواهید شد.
***
حکومت جمهوری اسلامی در اصل ۱۳ قانون اساسی‌اش، سه اقلیت دینی مسیحی، زرتشتی و یهودی را به‌رسمیت شناخته و آنها را در اجرای مناسک دینی‌شان، تعلیمات دینی و احوال شخصیه آزاد گذاشته است. آنها همچنین می‌توانند حداکثر در مجموع ۵ نماینده در مجلس داشته باشند.
با وجود اینکه حقوقی در قانون اساسی برای اقلیت‌ها در نظر گرفته شده، در دنیای واقعی زندگی دیگری در جریان است؛ اقلیت‌های دینی و مذهبی (مسلمان‌های سنی‌مذهب) نمی‌توانند بسیاری از سمت‌های دولتی را در اختیار بگیرند، در گزینش‌ها رد می‌شوند و بخشی از حقوق قانونی آنها - حتی در مورد برگزاری مناسک مذهبی- نقض می‌شود.
این به جز اقلیت‌هایی است که توسط جمهوری اسلامی از ابتدا به‌رسمیت شناخته نشده‌اند و روی کاغذ هم برای‌شان حقی در نظر گرفته نمی‌شود. مثلا صابئین مندایی در سال ۱۳۹۴ و با فتوای «علی خامنه‌ای»، رهبر ایران، «اهل کتاب» شناخته شدند اما عملا از حقوق قانونی مثل استخدام و تحصیل منع شده‌اند و گزارش‌هایی از وضعیت نابه‌سامان زندگی‌شان وجود دارد.
در قانون اساسی ایران تصریح شده که اقلیت‌های رسمی در اجرای احوال شخصیه طبق روال دینی خودشان آزاد هستند.
این آزادی اما سال‌هاست با یک ماده قانونی نقض شده که مسلمان را نسبت به غیرمسلمان ارجح می‌داند؛ ماده «۸۸۱ مکرر قانون مدنی» که براساس یکی از فتواهای آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران تصویب شده است.
این ماده قانونی می‌گوید: «کافر از مسلم ارث نمی‌برد و اگر در بین ورثه یک مسلمان وجود داشته باشد، فارغ از نسبت خانوادگی ارث شامل هیچ کدام از غیرمسلمانان نمی‌شود.»
در سال‌های گذشته نماینده‌های اقلیت در مجلس شورای اسلامی تلاش کرده‌اند تا راهی برای حل این مشکل ارائه کنند اما قدرت فتوا از قانون بیشتر بوده است.
