احضار و بازجویی شهروندان بهایی ادامه دارد

 از ترفندهای جمهوری اسلامی برای تحت آزار و فشار قرار دادن بهاییان در ایران، پرونده‌سازی و احضارهای پی‌درپی آنان به نهادهای امنیتی و قضایی کشور است. حاکمیت ایران با این روش به‌طور مداوم، شهروندان بهایی را تحت کنترل دستگاه‌های نظارتی و امنیتی کشور نگه داشته است.  

این پرونده‌سازی‌ها و احضارهای مدام، موجب ایجاد بی‌ثباتی و ناامنی در زندگی و کار شهروندان بهایی شده است. گزارش‌های چند ماهه اخیر نشان می‌دهد که مواجهه‌ حکومت ایران با شهروندان بهایی، منحصر به بخشی از جامعه بهایی نبوده، بلکه زندگی و کار همه‌ بهاییان ساکن در ایران را صرف نظر از جنسیت، سن، کار یا محل سکونت  (شهر یا روستا)، تحت‌تاثیر قرار داده است.

*** 

گفت‌وگو با تعدادی از بهاییان، نشان می‌دهد که دغدغه مشترکی ذهن بهاییان ایران را این روزها مشغول کرده است. آن‌ها با جملات مختلف می‌گویند که نمی‌توانند برای زندگی و شغل‌شان برنامه‌ریزی کنند، زیرا مشخص نیست فردا کدام‌یک از بهاییان احضار یا بازداشت خواهد شد، منزل چه کسی تفتیش و یا محل کسب چه فردی پلمپ خواهد شد. تعدادی زیادی از بهاییان منتظر اجرای حکم و بسیاری با وثیقه آزاد شده و در انتظار دادگاه هستند. هر روز بر تعداد این افراد اضافه می‌شود. 

در دو هفته اول اسفند نیز، تعدادی از بهاییان احضار و بازداشت شدند. 

«روحا ایمانی» و «فیروزه سلطان محمدی»، دو شهروند بهایی ساکن کرمان به دادسرای کرمان احضار شده و به دو اتهام «تبلیغ بهاییت» و «اقدامات آموزشی خلاف شرع اسلام» تفهیم اتهام و بازپرسی شدند. این دو زن بهایی در آذر سال گذشته، ۱۷ روز بازداشت بوده و به قرار وثیقه آزاد شدند.

«کوروش رضوانی»، از شهروندان بهایی بندرعباس، به اداره اطلاعات شهر مذکور احضار و پس از بازجویی، آزاد شد. آقای رضوانی فرزند «عطاءالله رضوانی» است که در ۲شهریور۱۳۹۲ در بندرعباس ربوده و با شلیک گلوله به قتل رسید. عطا رضوانی از بهاییان سرشناس بندرعباس بود که پیش از کشته شدن، بارها از سوی اداره اطلاعات و دفتر امام‌جمعه شهر تهدید شده بود. با گذشت ده سال از قتل عطاءالله رضوانی، پرونده همچنان باز است و هیچ‌کس به‌عنوان قاتل معرفی نشده است. 

همچنین تعدادی از شهروندان بهایی همدان، احضار و مورد سوال‌و‌جواب قرار گرفتند. این شهروندان بهایی ازجمله اشخاصی بودند که در هجوم گسترده به منازل شهروندان بهایی همدان در ۱۶آبان۱۴۰۲، محل‌های سکونت‌شان مورد تفتیش قرار گرفت و تنی چند از ایشان بازداشت و پس از مدتی، به قید وثیقه آزاد شدند. «زرین دخت احدزاده»، «ژینوس شادابی»، «فریده ایوبی»، «ژاله رضایی»، «شجاع الدین جهانگیری» و «رامتین فرخ‌نیا»، ازجمله احضارشدگان هستند. 

جامعه جهانی بهایی، از احضار و بازجویی ۱۶ تن از بهاییان بهارستان اصفهان خبر داد. بنا به گزارش جامعه بهایی، این افراد در سال ۱۴۰۰ بازداشت و با تودیع وثیقه آزاد شدند. احضارشدگان در گروه‌های سه نفری تحت بازجویی قرار گرفتند. 

دفن اموات بهاییان در گورستان خاوران

یکی از شهروندان بهایی به ایران‌وایر گفت: «بهاییان تنها در زمان زندگی از حقوق شهروندی در ایران محروم نیستند، حتی پس از مرگ هم از حقوق انسانی محروم بوده و متوفی بهایی و خانواده‌‌اش، مورد آزارواذیت قرار می‌گیرند.»

این سخن اشاره به اشکال‌تراشی مسوولان بهشت زهرا برای دفن اموات بهایی در گورستان بهاییان تهران است. از ابتدای سال جاری، بهشت زهرا از ترخیص اجساد بهاییان خودداری کرده و فقط در قبال دریافت مبلغ هنگفتی پول به بهاییان اجازه دفن اموات در زمین قبرستان متعلق به خودشان را داده است. چون اخذ این مبلغ هیچ مبنای قانونی نداشته و با فشار وزارت اطلاعات صورت گرفته، بسیاری از خانواده‌های متوفیان بهایی از پرداخت آن خودداری کرده‌اند. در یک سال گذشته، ماموران اجساد بهاییان را بدون اطلاع خانواده‌ها و انجام مراسم مذهبی در محل قبرهای دسته جمعی اعدام‌شدگان دهه شصت دفن کرده‌اند. 

آخرین مورد گزارش شده، عدم تحویل پیکر «اسفندیار غضنفری» به خانواده‌ برای دفن در قبرستان بهاییان تهران بوده است. پیکر این متوفی بیش از ۲۰ روز در سردخانه نگه داشته شد. 

سرانجام، «آرتین غضنفری»، (فرزند متوفی) در صفحه اینستاگرام خود نوشت که پیکر پدرش را در ۱۱اسفند تحویل گرفته و در گورستان خاوران دفن کرده‌اند. 

لازم به ذکر است که سه شهروند بهایی به نام‌های «منصور امینی»، «ولی‌الله قدمیان» و «عطاالله ظفر» که امورات قبرستان بهاییان را انجام می‌دادند، در اردیبهشت سال جاری دستگیر شده و هم‌اکنون در حال گذراندن احکام خود در زندان اوین هستند. 

تمدید قرار بازداشت و آزادی مشروط

ده‌ها شهروند بهایی در شهرهای مختلف ایران تحت بازداشت موقت یا در حال گذراندن دوره محکومیت خود هستند. 

ازجمله بازداشت‌شدگان بهایی در چند ماهه اخیر، «ایمان رشیدی»، شهروند بهایی ساکن یزد است. آقای رشیدی پنج ماه است که بلاتکلیف در بازداشت موقت قرار دارد. او در ۱۳مهر  بازداشت شده و هر ماه قرار بازداشت او تمدید می‌شود. 

ایمان، پدر یک نوزاد یک سال و نیمه است. با آنکه او آخرین دفاعیات خود را انجام داده، ولی بازپرس با درخواست قرار وثیقه برای آزادی موقت او مخالف کرده است. رشیدی، متهم به تبلیغ بهاییت و فعالیت تبلیغی علیه شرع اسلام است. این شهروند بهایی تاکنون از داشتن حق انتخاب وکیل محروم بوده است و بنا به اظهار نزدیکانش، هیچ سندی در پرونده او مبنی‌بر تایید اتهامات مذکور وجود ندارد.

یکی دیگر از بازداشت‌شدگان بهایی، «یکتا فهندژ» است. او ۷۷ روز پیش توسط ماموران وزارت اطلاعات در شیراز دستگیر شد. ابتدا او را در بازداشتگاه‌های سروش و پلاک صد نگه داشتند و پس از ۶۳ روز در ۳۰بهمن، به زندان عادل آباد شیراز منتقل شد. باوجود مراجعات مکرر خانواده‌ او‌ به دادگاه، وضعیت یکتا هم‌چنان نامشخص است. 

«بهروز فرزندی»، آزاده و جانباز جنگ، پس از هفت ماه زندان در ۷اسفند۱۴۰۲، به‌طور مشروط از زندان عادل آباد شیراز آزاد شد. آقای فرزندی به‌اتهام تبلیغ علیه نظام و عضویت در جامعه بهایی به ۳۱ ماه و ۱۶ روز زندان محکوم بود. 

این شهروند ۵۷ ساله بهایی در دوران جنگ ایران و عراق به مدت دو سال و دو ماه تحت اسارت بوده و به‌دلیل مشکلات جسمانی ناشی از عوارض موج انفجار و دوران اسارت، از طرف کمیسیون پزشکی ارتش جانباز شناخته شد.